Radio 3

Jack Spijkerman in de studio van Radio 3 in 1987
Naam	Radio 3
Eerste uitzenddag	1 december 1985
Coördinator	Paul van der Lugt
Aanvullende informatie	gaat op 1 september 2003 verder als 3FM

In 1985 worden de namen van de vijf nationale radiozenders gewijzigd, het woord Hilversum wordt vervangen door Radio. Hilversum 3 wordt Radio 3, de zender voor jongeren en popmuziek. De zenders krijgen namelijk een duidelijke zenderkleuring. Omdat de zender in 1994 via de FM-band overal in Nederland te horen is wordt de naam veranderd in Radio 3FM. In 2003 wijzigt de naam in kortweg 3FM.

Het begin

De naamsverandering vindt middenin het radioseizoen plaats. Aanvankelijk blijft veel bij hetzelfde. Wel krijgt Veronica veel meer zendtijd op de zender. Veronica strijdt al een jaar om de A-status en mag vanaf het begin van Radio 3 meedraaien als A-omroep. De vrijdag wordt Veronica-dag en de eerste vrijdag wordt afgetrapt met een live uitzending vanuit 't Heem in Hattem Veronica-A. De EO verdwijnt van de vrijdag en is alleen nog op woensdag te horen. Verder verhuist de De nationale hitparade van de NOS naar de TROS, waar het in de plaats komt van de Top 50 Show.

Concurrentie van commerciële zenders

De komst van commerciële radiozenders als Sky Radio en Radio 10 Gold heeft dramatische gevolgen voor het aantal luisteraars van de publieke zender. Tussen 1978 en 1990 zijn die gehalveerd, meer dan een miljoen luisteraars hebben de zender verlaten. Dus ontstaan er initiatieven om het tij te keren. Zo wordt in 1992 de horizontale programmering op de zender geïntroduceerd. De AVRO, KRO en NCRV starten in dit kader het horizontaal geprogrammeerde Station 3 dat op zaterdag, zondag en maandag te horen is. Station 3 wordt geen succes, het aantal luisteraars neemt juist af. Toch wordt er voor gekozen vanaf oktober de gehele zender horizontaal te programmeren. Uitgerekend Veronica doet niet mee. Die omroep kiest voor behoud van de eigen identiteit en uitzendtijd op de zaterdag.

De horizontalisering op werkdagen betekent dat elke werkdag globaal dezelfde opbouw krijgt. Er komt een ochtendprogramma voor de werkenden, zoals de Breakfast club en Arbeidsvitaminen. Dan volgen De steen en been show (VARA), Carola (VARA) en Popsjop terwijl Rinkeldekinkel en Avondspits de werkdag afsluiten.

Radio 3 krijgt een zendercoördinator Paul van der Lugt die leiding geeft aan de zenderredactie. Hierin worden afspraken gemaakt over de muziek die gedraaid wordt. Het team spreekt af hoe de Mega Tip 30 eruit moet zien en iedereen krijgt een lijst van tien platen, die allemaal vijf keer gedraaid moeten worden. Op de zender wordt veel aandacht geschonken aan sociale en maatschappelijke betrokkenheid, zoals tijdens de Wereld Aidsdag op 1 december. Een gemeenschappelijk jingle-pakket vervolmaakt de sound van Radio 3.

De horizontale programmering lijkt aan te slaan bij de luisteraars. Volgens het luisteronderzoek van de NOS zet in januari 1993 een stijgende lijn in. Het herstel blijkt broos. Sky Radio blijkt een geduchte concurrent en ook de komst van Radio 538 gaat sterk ten koste van het aantal luisteraars van Radio 3. In 1994 stopt de VARA met het programma Carola. Veronica voelt zich niet langer thuis op de zender en verlaat het publieke bestel in 1995.

Opmerkelijke programma's

Frits Spits met de De avondspits en Peter van Bruggen met Weeshuis van de hits zijn kenmerkende programma's uit midden jaren tachtig. Daar komen nog Ronflonflon van Wim T. Schippers en Lieve Paul van Paul de Leeuw bij. De TROS begint jaren achtereen de uitzenddag met De havermoutshow en sluit die af met Sesjun. De VARA kent de Steen en been show en Dubbellisjes.

Het ijkpunt op de zaterdag is Los vast met live optredens in het land en de Dik Voormekaar show van André van Duin en Harry de Groot.

Deejays

In de jaren 70 en 80 zijn deejays nauw verbonden met een omroep. De komst van commerciële zenders en de horizontale programmering van Radio 3 maakt dat de identiteit van de deejay en zijn programma veel minder samenhangt met een omroep. Deejays switchen ook gemakkelijker van een commerciële naar een publieke zender of andersom.

Zo neemt Lex Harding bij de start van zijn station Radio 538 de deejays Wessel van Diepen, Erik de Zwart en Michael Pilarczyk mee. Het in 1988 opgerichte Sky Radio speelt non-stopmuziek zonder deejays, maar het dat jaar gestarte Radio 10 van deejay Jeroen Soer heeft bij aanvang Ferry Maat, Adam Curry, Daniël Dekker, Peter Rijsenbrij en Roderick Veelo in dienst.

Een andere reden om Radio 3 te verlaten is de leeftijd. Deejays slaan hun vleugels uit naar andere publieke zenders, regionale zenders of wederom de commerciële zenders. Jack Spijkerman vindt het in 1999 genoeg geweest en stopt na 13 jaar met de Steen en Been show. Hij vindt zich te oud voor de zender. Het programma Sesjun verhuist naar Radio 2, Frits Spits vertrekt in 1995 maar was eerder al in 1988 gestopt. Henk Westbroek stopt in 2003 als de zender wordt omgedoopt in 3FM. Dit om maar enkele namen te noemen.

Gelukkig komen er ook nieuwe talenten bovendrijven. Halverwege de jaren tachtig vinden Jeanne Kooijmans, Rob Stenders, Wim Rigter en Edwin Evers een plek op Radio 3. Martijn Krabbé maakt zijn debuut begin jaren negentig. Eind jaren negentig volgen Giel Beelen en Isabelle Brinkman. De komst van BNN in het publieke bestel in 1998 brengt ook nieuwe namen met zich mee. Sander Hoogendoorn, Ruud de Wild, Claudia de Breij en Jeroen Kijk in de Vegte, Sven van Veen alias DJ Sven en Dave Heijermans. Later komen hier nog Sander Lantinga en Coen Swijnenberg bij.

Trivia

- Drukwerkzanger Harry Slinger gooit in 1986 een steen door de ruiten van de KRO-studio omdat hij vindt dat er niet genoeg aandacht is voor Nederlandse artiesten op Radio 3.

- jongerenblad Webber zendt spots uit op Radio 3 die grievend blijken voor een aantal radiomedewerkers, onder wie Frits Spits, die als 'opa' wordt neergezet. De STER verbiedt uitzending van de spots.

- in 1993 organiseert Radio 3 een briefkaartenactie ("Ik ben woedend") tegen racisme in Duitsland na de aanslag op een Turks gezin in Solingen. De actie is een groot succes.