Westerbork

Periode	1944
Beschikbaar in archief	Beeld en Geluid
Genre	Voorlichting
Decennia	1940-1949
Medium	film
Externe info	Open Beelden Een beeld om nooit te vergeten

Beschrijving

Vierdelige (ongemonteerde) film over het doorgangskamp Westerbork voor Nederlandse Joden, die aldaar door de Duitse bezettingsautoriteiten werden samengebracht in afwachting van hun deportatie naar de vernietigingskampen in Polen. De film is gemaakt in opdracht van kampcommandant Albert Gemmeker.

Achtergrond

In het voorjaar van 1944 legde de Joodse gevangene Rudolf Breslauer het dagelijks leven in het kamp Westerbork vast op film, in opdracht van de Duitse kampcommandant Albert Gemmeker. Zo werden op 19 mei 1944 unieke filmopnamen gemaakt van een transport uit Westerbork. 700 personen werden naar Auschwitz gedeporteerd en 238 naar Bergen-Belsen. Het fragment waarin het Sinti-meisje Settela Steinbach ons aankijkt vanuit een goederenwagon is een iconisch beeld geworden voor de transporten naar nazivernietigingskampen. De film is een onvergelijkbaar document uit de Tweede Wereldoorlog. De meeste beelden tonen het dagelijks leven in het kamp, dat op het eerste oog ‘normaal’ lijkt; gezonde mannen en vrouwen die werken in ateliers én op het land, scènes in het ziekenhuis, cabaret en een kerkdienst.

De Westerbork-film werd nooit voltooid. In september 1944 werden Breslauer en zijn gezin via Theresienstadt naar Auschwitz gedeporteerd. Het ruwe materiaal is grotendeels bewaard gebleven en is onderdeel van de NIOD-collectie en wordt beheerd door het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid. Het filmmateriaal is sinds 2015 in het publieke domein.

Makers

camera Rudolf Breslauer, Jordan