Raamantenne

Naam	raamantenne
Vervaardigd door
In gebruik vanaf	begin twintigste eeuw
In gebruik tot	heden
Gewicht
Beeld en Geluid archiefnummer	2331

De raamantenne bestaat in wezen uit een eind koperdraad dat in een vierkant of rechthoek op een frame wordt gewonden. Zo ontstaat een platte schijf van gewonden koperdraad. Er waren in feite twee uitvoeringsvormen. Bij de spiraalwikkeling liggen de windingen in het vlak van het frame. Meer gebruikelijk is de wikkelmethode waarbij de wikkeling aan de omtrek van het frame ligt. Het vlak van de wikkeling ligt dan haaks op het frame vlak. In beide gevallen is de ontvangststerkte het grootst als het frame vlak in de richting van de zender wijst. De antenne is dus richtinggevoelig. Men noemt dat het richteffect. Dit geeft een betere selectiviteit zodat naburige of storende zenders minder last veroorzaken.

Aan de uiteinden van de draad wordt een variabele condensator aangesloten. Hiermee kan het raam op de golflengte van de gewenste zender worden ingesteld. Met een kabeltje wordt het geheel met de antenne-ingang van de radio verbonden.

Het raam wordt geconstrueerd voor een bepaald golfbereik. De afmetingen en het aantal wikkelingen moeten voor elke golflengte worden berekend om een goede gevoeligheid te krijgen. Als vuistregel geldt dat een raam voor de middengolf ongeveer 20 meter draad, en voor de lange golf 75 meter vergt. Toevoeging van een raamantenne aan een bestaande ontvanger verhoogt de selectiviteit. Raamantennes worden in de tweede wereldoorlog gebruikt om de storende invloed van Duitse stoorzenders te verminderen, hiertoe maakt men ook gebruik van de moffenzeef. Ten tijde van de eerste wereldoorlog gebruikt Idzerda een raamantenne om Duitse Zeppelins te peilen. Die nemen na een bombardement van Londen de korte weg terug naar Duitsland. Die weg brengt ze boven Nederlands grondgebied, wat een schending van onze neutraliteit betekent. Wanneer er weer een gepeild is kan de regering een officieel protest indienen. Zie ook radio richtingzoeker. Omdat in die tijd in Nederland geheime Belgische, Engelse en Duitse zenders actief zijn krijgt Idzerda in 1915 een uitnodiging van het militair gezag om naar Breda te komen. Daar werken ze plannen en ideeën uit om met behulp van raamantennes die zenders op te sporen.

Raamantennes worden tegenwoordig nog wel gebruikt door radiozendamateurs die graag experimenteren met allerlei antennes om de beste resultaten te verkrijgen voor zenden en ontvangen. Zie ook loop antenne. Als peilantenne is het principe van de raamantenne zeer geschikt. Voor omroepradio worden ze niet meer (zo veel) gebruikt. Een variatie op de vierkante raamantenne is de fietswielantenne.