Nieuwspresentator: Toegankelijkere journaals
Toegankelijkere journaals
In het decennium van de jaren tachtig verandert er veel op het gebied van televisienieuws in Nederland. Zo is daar aan het begin van het decennium de introductie van het NOS Jeugdjournaal en aan het eind de intrede van het eerste commerciële nieuwsprogramma op de Nederlandse televisie, te weten het RTL Véronique Nieuws. De eerste concurrentie voor het NOS Journaal dient zich dus aan. Maar voor het zo ver is, is het NOS Journaal eerst toe aan een jubileum. In 1981 bestaat het Journaal 25 jaar en dit wordt uiteraard gevierd. Nico Scheepmaker schrijft het anekdotische boek ‘Het meest bekeken programma: 25 Jaar NOS-Journaal’ (1981), er is een reünie met oud-nieuwslezers en het jubileumjaar is uitgekozen om het Jeugdjournaal van start te laten gaan.
Het Jeugdjournaal bestaat decennia later nog steeds en is meermaals geroemd om zijn manier van nieuws brengen voor kinderen. In heldere bewoording is geen enkel onderwerp taboe. Alles kan worden besproken, maar de kunst is alleen de manier waarop dit gebeurt. In de vele jaren dat het nieuwsprogramma bestaat, heeft het naast een uitstekend nieuwsprogramma voor meerdere nieuwslezers bewezen een uitstekende springplank te zijn voor een verdere carrière. Velen van hen verhuizen later naar het ‘grote mensen Journaal’, zoals Marga van Praag, Frank du Mosch, Hans Smit, Brecht van Hulten en Aldith Hunkar, of naar RTL Nieuws, zoals Pepijn Crone. Anderen beleven op andere manieren mooie carrières in theater of televisie zoals Leoni Jansen en natuurlijk Robert ten Brink.
Meer vrouwelijke nieuwslezers
De vrouwelijke nieuwslezer is vanaf de jaren tachtig wat meer regulier bij het NOS Journaal. Eugènie Herlaar is in 1965 de eerste vrouw die het NTS Journaal presenteert en weinigen (in vergelijking met de mannen) hebben haar daarna opgevolgd. Halverwege de jaren zeventig is er de korte periode van dubbelpresentatie waarvoor meerdere vrouwen werden aangenomen, maar deze worden er door Ed van Westerloo zo snel mogelijk weer uitgewerkt. Naast Herlaar en de freelancers van de dubbelpresentatie hebben alleen Marga van Arnhem en Audrey van der Jagt het Journaal gepresenteerd. In de jaren tachtig komt daar verandering in met de aanstelling van Noortje van Oostveen als vervanger voor de vertrekkende Joop van Zijl in 1982 (hij vertrekt naar de actualiteitenrubriek Achter het nieuws van de VARA, om twee jaar later weer terug te keren bij het Journaal). Met grote inspraak van Van Oostveen zullen later in het decennium ook Elleke van Doorn, Maartje van Weegen, Noraly Beyer, Pia Dijkstra en Henny Stoel als nieuwspresentatoren aantreden.
Het half zes journaal
In 1984 komt de NOS met een nieuw soort journaal, het Half Zes Journaal, gepresenteerd door Maartje van Weegen. Van Weegen zal dit Journaal jarenlang presenteren, waardoor ze vaak wordt geassocieerd met dit tijdstip. Zo wordt ze op straat aangesproken met ‘half zes’ en wanneer ze later het Acht uur Journaal presenteert, krijgt ze brieven van mensen die in de war raken met de tijd. Zij zullen Maartje van Weegen altijd blijven associëren met ‘half zes’.
Het Half Zes Journaal is een groot succes. Het concept komt voort uit een idee van Van Westerloo om een ‘thuis-kom’-Journaal te maken met een geheel eigen stijl. De stijl is wat losser en er is veel interactie met verslaggevers en gesprekken in de studio. Er wordt vanuit gegaan dat mensen net thuis komen en nog niet in hun luie stoel hangen, maar ondertussen ook andere dingen aan het doen zijn, zoals koken of op de spelende kinderen letten. De invloed van het Half Zes Journaal op de inhoud en de stijl van het NOS Journaal moet niet worden onderschat. Strategieën en invalshoeken uit het populaire Journaalbulletin worden al snel overgenomen door het Acht Uur Journaal en sommige invloeden zijn nu nog steeds direct merkbaar. Veel meer dan daarvoor staat bijvoorbeeld de burger centraal (in plaats van de bewindsman of bestuurder) en wordt het nieuws op een toegankelijkere manier gebracht. Het NOS Journaal lijkt met de komst van de succesvolle journaals voor de jeugd en die van Half Zes directer in te spelen op de behoefte van het publiek. Het nieuws wordt er toegankelijker van en dit betekent een toegankelijker, wellicht lossere stijl van presentatie.
Vorig hoofdstuk || Volgend hoofdstuk
