Wieteke van Dort
Naam | Louisa Johanna Theodora van Dort |
Geboren | Soerabaja, 16 mei 1943 |
Gestorven | Den Haag, 15 juli 2024 |
Functies | Acteur, Cabaretier, Zanger |
Bekend van | De Stratemakeropzeeshow, Oebele, Studio Lawaaipapegaai, Het Klokhuis, Late late Lien show |
Periode actief | 1966 - 2024 |
Werkt samen met | Joost Prinsen, Frans Boelen, Aart Staartjes, Harry Bannink, Willem Wilmink, Jan Riem, Harry Bannink |
Media | |
Gallery | Gallery |
Wieteke van Dort in de media Oeuvre van Wieteke van Dort |
Multitalent Wieteke van Dort schrijft, schildert, acteert en zingt
Jeugd en begin carrière
Wieteke van Dort groeit op in Indonesië. Ze verliest al jong haar vader. Haar moeder hertrouwt. Als ze in 1957 op vakantie in Nederland zijn, wordt al hun bezit genationaliseerd en kunnen ze niet terugkeren. Ze woont daarna bij haar tante in Den Haag om haar lyceum af te maken.
In 1958, als Wieteke van Dort 15 jaar is, wordt haar dichtbundel 'Handen' gepubliceerd. Ze is dan net een jaar in Nederland. Achteraf zal ze de dichtbundel betitelen als jeugdzonde maar ze haalt er wel het televisiejournaal mee. In 1960 haalt ze opnieuw de pers, ditmaal als verdienstelijke comédienne in het schooltoneel van het Johan de Witt-lyceum, waar overigens ook Chiem van Houweninge aan meedoet. Van Dort kan al haar talenten kwijt op deze school. Ze schrijft en tekent voor de schoolkrant, zit in de redactie van De Pier, een literair tijdschrift voor scholieren, doet mee aan schooltoneel en cabaret voor het goede doel.
Na de h.b.s. behaalt Van Dort haar diploma voor kleuterleidster. Ze volgt enkele jaren aan de Amsterdamsche Toneelschool, maar voelt zich hier niet thuis.
In 1961 doet ze auditie voor de Eerste Nederlandse Show Academie (ENSA). In 1962 speelt ze bij de Haagse toneelgroep De Jonge Komedie en drie jaar later bij de De Nieuwe Komedie-toneelgroep Arena, dat jeugdtheater maakt.
In 1968 speelt ze in het ABC-cabaret van Wim Kan. Ze leert veel van meneer en mevrouw Kan, zoals zij ze noemt. Vooral op het gebied van timing.
Hoewel ze in het theater te zien zal blijven, wordt ze steeds vaker gevraagd voor (grote) rollen op (jeugd)televisie.
Jeugdtelevisie
Van Dorts lange carrière bij de Nederlandse jeugdtelevisie begint in 1966 als Van Dort met Jules Hamel een magazine voor de jeugd op televisie gaat presenteren. Het programma Tien plus is van de VARA en wordt samengesteld door Mies Bouhuys en Wim Hora Adema.
Begin jaren 70 gaat ze zich toeleggen op het werk voor radio en televisie. De reden hiervoor is haar huwelijk. Ze trouwt met een man met kinderen en ze vindt dat haar gezinsleven niet te combineren valt met haar theaterwerk, wel met televisie- en radiowerk.
Na haar huwelijk is haar eerste rol die van Pinokkio in de gelijknamige serie Pinokkio van de KRO, geregisseerd door Jef van Leeuwen. Daarna volgt Oebele, waar ze naast Willem Nijholt te zien is als presentatrice Aagje Ritsema. Vanaf dat moment is ze ontdekt door televisiemakend Nederland. Er volgt het NOS-programma Pip en Zip voor kleuters en bij de VARA, het satirische Wij en ..., met elke aflevering sketchjes over een bepaald thema. En ze is te zien in Kunt u mij de weg naar Hamelen vertellen, mijnheer?.
Aart en Joost
Generaties kinderen zijn opgegroeid met sketches met Aart Staartjes, Joost Prinsen en Wieteke van Dort. Het begint allemaal in 1972 met De Stratemakeropzeeshow, bedacht door Aart Staartjes. Daarna is het drietal te zien in de Panorama Woensdagshow, de opvolger van Wij en..., en in J.J. de Bom, voorheen de kindervriend. Daarna spelen ze nog jarenlang sketches in Het klokhuis.
De meeste programma's met Aart en Joost zouden er niet zijn zonder het schrijverscollectief (Willem Wilmink, Jan Riem, Ries Moonen en Jan Boerstoel) en regisseur Frans Boelen. In de jaren 90 nog schittert Van Dort in De mankementenshow van Boelen met teksten van het schrijverscollectief. Een van haar medeacteurs is ook hier Aart Staartjes.
Tante Lien
Met een grijze pruik en een rond brilletje zonder glazen is Wieteke van Dort al zo'n vijftig jaar de immens populaire Tante Lien. Tante Lien, met haar Indische accent en grapjes, is al te zien als vaste gast in de Panorama Woensdagshow, begin jaren 70. Enkele jaren later krijgt ze met de Late late Lien show haar eigen show.
Wieteke van Dort zal de rest van haar carrière te zien blijven als Tante Lien. Ze loopt als Tante Lien rond op de Pasar Malam Besar, later de Tong Tong Fair, zingt in het theater en is te gast in uiteenlopende televisieprogramma's. In verzorgingstehuizen verzorgt ze liedjesprogramma's, ook voor bewoners met dementie. Daarnaast treedt ze als Tante Lien op veteranenbijeenkomsten op. Als erkenning van haar actieve betrokkenheid bij de veteranen wordt ze in 1997, tijdens de Derde Landelijke Veteranendag, onderscheiden met het Ereteken voor Verdienste in Zilver uit handen van Staatsecretaris voor Defensie Cees van der Knaap.
Veelzijdig
In 2023 wordt Van Dort 80 jaar. Ze blijft actief. Ze treedt op in het theater met Ais Lawalata, met wie ze in 2023 al veertig jaar een muzikaal duo vormt. De televisiekijkers zien haar in RTL4's Secret duets. Datzelfde jaar speelt ze een rol in de speelfilm Verliefd op Bali. Als de film in februari 2024 uitkomt is ze 81 jaar. En ze staat op de planken met cabaretier Ricky Risolles, de artiestennaam van Jaro Wolff.