Voortvluchtig
| Periode | 1997 |
| Beschikbaar in archief | Beeld en Geluid |
| Genre | Documentaire |
| Decennia | 1990-1999 |
| Lengte | 46'58" |
| Medium | Televisie |
Beschrijving
Documentaire van Gert Corba en Wessel van der Hammen over de nasleep van de val van Srebrenica. De film wordt gemaakt in opdracht van omroep IKON voor de documentaireserie Werelden.
In Voortvluchtig is te zien hoe Gert Corba verschillende plaatsen in voormalig Joegoslavië aandoet, om daar te spreken met nabestaanden van de val van Srebrenica in 1995. Het is inmiddels twee jaar geleden dat het Servische leger de door de VN beschermde stad binnenviel en circa 7500 Bosnische moslimmannen en –jongens deporteerde. Van velen van hen is de dood inmiddels bevestigd, maar nog niet iedereen is geïdentificeerd. Hierdoor leven er in het naoorlogs gebied tal van achtergebleven moeders en echtgenotes in onzekerheid.
Hoewel zij nooit meer iets van hun dierbaren hebben vernomen, willen zij hun terugkeer nog niet uitsluiten. Het is namelijk enkele malen voorgekomen dat Bosnische moslims na jaren van vermissing weer opduiken bij hun familie. Deze vluchtelingen komen ook aan het woord: zij beschrijven hun verblijf in Servische detentiekampen, waar zij met andere gedeporteerden heimelijk zijn vastgehouden voor dwangarbeid in mijnen.
Deze verhalen bieden hoop aan de overige nabestaanden, maar staan in schril contrast met verklaringen van zowel het Rode Kruis als het UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de VN. Die zeggen namelijk meermaals op locatie gezocht te hebben, maar geen mijnen te hebben aangetroffen. Daarnaast heeft het UNHCR ook haar zoektocht naar lijken gestagneerd, omdat zij door Bosnische Serviërs wordt tegengewerkt bij het blootleggen van massagraven. Het blijkt dat de vrouwen van Srebrenica niet op veel medewerking van deze instanties kunnen rekenen in de zoektocht naar hun dierbaren.
Makers
Redactie en Samenstelling Gert Corba
Camera Alija Vokic
Geluid Gert Corba
Montage Miro Andrzejewski, Jaap Poot
Eindredactie Wessel van der Hammen
Met dank aan Desa Macolic, Jovan Jovanovic
Achtergrondinformatie
Voortvluchtig is een aflevering van het IKON-programma Werelden. De keuze voor het thema van deze aflevering is gemaakt in verband met de Week van de Vluchteling, een initiatief van hulporganisaties om aandacht te vragen voor de erbarmelijke omstandigheden van vluchtelingen wereldwijd. De productie is gesteund door Stichting Vluchteling.
In 2003 maakt Corba een tweede documentaire over Srebrenica genaamd De verdwenen beelden, die voor het eerst opnames van de genocide laat zien, door IKON verkregen via een Servische cameraman. De opnames gaan de hele wereld over. De Amerikaanse hoofdaanklager Mark Harmon van het Joegoslavië Tribunaal geeft in een reactie aan zeer onder de indruk te zijn van de beelden en ze voor zijn bewijsvoering te zullen gebruiken, zo is te lezen op de site van IKON.
Inmiddels zijn volgens officiële tellingen meer dan 6000 lichamen opgegraven uit massagraven. Tegelijkertijd zijn de meningen erg verdeeld over andere aantallen, zoals het aantal geïdentificeerde lichamen of het aantal vermisten. Deze onduidelijkheid geeft goed weer dat de onzekerheid van de nabestaanden na vijftien jaar nog altijd actueel is.
