Frank Diamand
| Naam | Frank Diamand |
| Geboren | , 1939 |
| Functies | documentairemaker, redacteur, eindredacteur |
| Bekend van | De eeuwen omringen mij met vuur: Osip Mandelstam, Nicaragua September 1978, De onderste steen |
| Periode actief | 1969 - heden |
| Werkt samen met | Melle van Essen, Jan van der Putten, Harry Prins |
Frank Diamand in de media Oeuvre van Frank Diamand | |
Mijn beeld als wapen
Het begin
Frank Diamand is documentairemaker en dichter. Tijdens zijn studie heeft Diamand een vakantiebaantje bij de VARA-radio. Na zijn studie solliciteert hij opnieuw bij de VARA, ditmaal de televisie, en hij krijgt de kans een regie-opleiding bij de NOS te volgen. De eerste productie waaraan hij meewerkt is 'A.M. de Jong' (1968), een portret van de in 1943 doodgeschoten schrijver A.M. de Jong, dat hij maakt met Henk Barnard en Margot de Boer. Hij is vanaf 1969 in dienst bij VARA.
In 1969 regisseert hij zijn eerste grote productie: Indisch ABC, een 9-delige serie over Nederlands-Indië/Indonesië.
Bevrijdingsbewegingen
In 1977 richt Diamand met collega’s de Stichting Derde Cinema op. De stichting produceert films over de politieke en maatschappelijke ontwikkelingen buiten Nederland. Zo willen de makers direct bijdragen aan politieke bewustwording en oproepen tot collectieve actie.
Door verslag te doen vanuit het front in plaats van de veilige zones erachter ontwikkelt Diamand zich tot chroniqeur van de strijd van bevrijdingsbewegingen tegen hun dictators in Latijns-Amerika en Afrika. Zo is hij de eerste filmmaker die met zijn ploeg verslag doet vanuit het zwaar bevochten platteland van El Salvador. Omdat hij duidelijk partij kiest in zijn werk voor de protestbewegingen, is de situatie voor hem in het opnameland niet altijd veilig. In 1980 wordt de filmploeg, bestaande uit Ruud van Buuren, Ruud van der Heiden, Jan van der Putten, Frank Diamand en Jelle Redaeker, in El Salvador door politieagenten beschoten. Diamand wordt in zijn zij geraakt, maar overleeft de aanval.
Eveneens met Jan van der Putten maakt hij de meermalig onderscheiden film En daarom is de staat verantwoordelijk over de vermoorde mensenrechtenactiviste in El Salvador, Marianella Garcia Villas. Hij filmt hiervoor niet in El Salvador, dat durft hij niet.
Onder de naam van zijn eigen productiebedrijf Diamand & Friends maakt Diamand sinds midden jaren negentig ook films over kunstenaars.
Motivatie
Met zijn camera geeft Diamand een stem aan onderdrukten, die veelal machteloos zijn tegen de onderdrukker of dictator. Hij gebruikt het beeld als wapen. Het thema onderdrukking en verzet is terug te voeren op zijn ervaringen als Joods kind in Westerbork en Bergen Belsen.
Diamand vindt het belangrijk dat zijn films bij het publiek een snaar raken. Daarom ook zoekt hij naar nieuwe vertelvormen om zijn publiek te bereiken. In En daarom is de staat verantwoordelijk, toont hij foto's van lijken, van kinderen soms nog, afgewisseld met Marianella op haar doodsbed in het lijkenhuis. Elke foto is maar zo'n 2 seconden te zien en daarvan een fractie echt scherp. Hierdoor blijf de kijker kijken, het is heel dwingend. Diamand kan jankend in de montagekamer zitten, omdat het verhaal dat hij wil vertellen hem pijn doet.
Trivia
- Jarenlang bepleit Frank Diamand, met Tom Pauka, dat het Amerikaanse 'Sesame Street' op de Nederlandse televisie komt. Hij verzorgt in 1972 al een screening van een Amerikaanse aflevering van 'Sesame Street' en maakt in 1974 de proefaflevering 'Sesamplein'. Twee jaar is het eindelijk zover, de NOS start met Sesamstraat. Diamand heeft dan al in 1970 het kinderprogramma Een hele grote Q gemaakt, waarin zijn zoontje ook te zien is. Verder maakt hij voor de ouders van deze kinderen in 1971 En een zoen van de juffrouw, met als doel om de ouderbetrokkenheid bij het onderwijs onder laagopgeleide ouders te verhogen.
- In 1973 interviewt Frank Diamand de Russische Nadjezda Mandelstam, weduwe van de dichter Ossip Mandelstam. Het wordt opgenomen op Super 8. Het interview is clandestien, zonder medeweten van de autoriteiten. Om haar niet in gevaar te brengen, wordt overeengekomen dat het pas na haar dood zal worden gepubliceerd. Wat ook gebeurd, in 1981 is het interview te zien op de Nederlandse televisie. Nadjezjda Mandelstam vertelt erin over haar stormachtige relatie Met Ossip Mandelstam en over haar lange en eenzame leven, na haar mans arrestatie en dood. Ossip Mandelstam werd wegens anti-stalinistische activiteiten gearresteerd en naar Siberië gestuurd, waar hij in 1938 overleed.
Prijzen en onderscheidingen
- Gouden Duif voor de Vara-documentaire Nicaragua september 1978 op het Internationale Festival voor korte films en documentaires in Leipzig
- Eerste prijs voor Nicaragua september 1978 op het internationale etnografisch en sociologisch filmfestival in Centre Pompidou, Parijs
- Filmfestival Mannheim bekroont in 1980 El Salvador - revolutie of dood met de internationale evangelische filmprijs, de prijs van de internationale filmpers en de prijs van de Volkshochschule Mannheim
- prijs voor de Beste Tv-Documentaire in Nyon voor En daarom is de staat verantwoordelijk over de vermoorde mensenrechtenactiviste in El Salvador, Marianella Garcia Villas
- Prijs van de Internationale Vrouwen Federatie in Leipzig voor En daarom is de staat verantwoordelijk
- Zilveren Prijs van de Golden Gate Award Competition 1985 op het filmfestival van San Francisco voor En daarom is de staat verantwoordelijk
