Noorderlicht

Periode	1992-heden
Beschikbaar in archief	Beeld en Geluid
Genre	Magazine
Decennia	1990-1999
Medium	Televisie, radio en computer
Externe info	noorderlicht.vpro.nl

Beschrijving

Het magazine Noorderlicht bestaat uit een website, radio en het Noorderlicht nieuws.

De website ziet er erg populair wetenschappelijk uit. Je ziet veel plaatjes en kleurtjes en de pakkende titels proberen de aandacht te krijgen van de lezer. Alle onderwerpen zijn wetenschappelijk maar de artikelen zijn wel zo geschreven zodat iedereen het kan begrijpen. Ook kiezen ze voor onderwerpen die veel mensen aanspreken omdat ze dicht bij het dagelijks leven staan zoals bijvoorbeeld seks, drank, ziektes enzovoorts. Verder vind je ook op de website informatie over de radio-uitzendingen en programma’s op televisie.

De radio-uitzending van Noorderlicht bestaat uit het praten over wetenschappelijke onderwerpen. In elke uitzending hebben ze een ander onderwerp en andere gastsprekers die deskundig zijn op dat bepaalde gebied. Verder zenden ze ook het nieuws uit zoals elk ander radiostation en melden ze de files met oorzaken.

Noorderlicht heeft ook een nieuwsprogramma op televisie. Dit programma is nog vrij nieuw want de eerste aflevering was op 27 februari 2008. Het nieuws wordt door Pieter van der Wielen en Georgina Verbaan gepresenteerd. Het nieuwsprogramma gaat over (populair) wetenschappelijke onderwerpen.

Vroeger had Noorderlicht een documentaire. Ook dit was wetenschappelijk geaard. Om een idee te krijgen waarover deze documentaires gingen zijn dit voorbeelden van behandelde onderwerpen: onderaardse kolenbranden, anorexia, crisis van de jaren 30 enzovoorts.

Makers

Noorderlicht online:

Eindredactie: Jacqueline de Vree

Projectleiding digitaal: Gert Jan Kuiper

Redactie: Remy van den Brand, Elmar Veerman, Jacqueline de Vree, Bruno van Wayenburg, Arianne Hinz

Vormgeving: Robin Verdegaal

Noorderlicht radio:

Eindredactie: Ger Jochems

Redactie: Rob van Hattum, Ger Jochems, Tessel Blok, Remy van den Brand, Ger Wieberdink, Annemieke Smit

Noorderlicht nieuws:

Presentatie: Pieter van der Wielen en Georgina Verbaan

Eindredactie: Rob van Hattum

Redactiecoordinatie: Janine van Dijk

Redactie: Gaby van Gaulil, Arianne Hinz, Antoinette Grote Gansey, Ineke de Jong, Anne Martens (stagiair)

Productie: Erna Corsten

Achtergrondinformatie

VPRO-serie Noorderlicht Nieuws zoekt balans tussen vorm en inhoud

Al 25 jaar maakt Rob van Hattum radio- en tv-programma's over wetenschap en technologie. Hij was onder andere eindredacteur van Noorderlicht televisie en verantwoordelijk voor de oprichting van Noorderlicht op radio en internet. Met Noorderlicht Nieuws, een zevendelige serie in journaalvorm over wetenschap en belangrijke technologische doorbraken, wil de VPRO (in samenwerking met de NOS) actueel nationaal en internationaal wetenschappelijk nieuws op een toegankelijke manier brengen op Nederland 3. Van Hattum: ‘Nederland 3 is eigenlijk de lastigste doelgroep, omdat het op jongeren is gericht, die als kijkers nogal vluchtig zijn. Je moet scoren. Dus anders dan in Noorderlicht Radio komen we op televisie met korte onderwerpen van twee-, tot maximaal drie minuten. Dat doen we met korte berichten, gesprekjes en reportages. Maar we proberen er ook een soort luchtigheid aan te geven. Het moet toegankelijk zijn. Wel gedegen, maar in een makkelijke vorm.' Als eindredacteur van de Nationale Wetenschaps Quiz ontdekte van Hattum bij de Junior Nationale Wetenschap Quiz dat presentatrice Georgina Verbaan niet alleen leuk kan presenteren, maar ook een bjjzondere belangstelling voor wetenschap heeft. Samen met wetenschapsjournalist Pieter van der Wielen presenteert ze straks Noorderlicht Nieuws. Van Hattum: ‘Leuk om dat cliché van iemand die alleen met haar uiterlijk bezig is nu te doorbreken. Georgina is iemand die vele talenten heeft, waaronder een bijzondere belangstelling voor inhoudelijke zaken. Bij de Junior Nationale Wetenschaps Quiz deed ik de proeven en uitleg. Maar regelmatig ondersteunde zij me ook inhoudelijk. Zo'n terloopse opmerking zoals ‘maar dat is toch electromagnetisch' vind ik opvallend. Dat kom je niet zo vaak tegen.'

Nieuwsuitwisseling

Hoewel van Hattum een zeer ervaren programmamaker is, die als eindredacteur van NOVA natuurlijk ook met beeld te maken had, is het maken van een journaal toch een heel andere uitdaging. Eens te meer wanneer wetenschappelijk nieuws uit internationale bronnen betrokken wordt. Voor de visuele ondersteuning kunnen ze gebruik maken van EVN (Europese Video Nieuwsuitwisseling) en bij gelegenheid van webverbinding met de correspondenten van de NOS. Van Hattum: ‘Dit is een experiment van zeven afleveringen. Ik heb bij NOVA gezeten. Maar ik heb geen journaal-ervaring. Nieuws is de organisatie van de beelden. Wat dient zich aan? Kun je die op tijd krijgen? Lukt dat? Kan dat? In de reeks die we gaan maken wil ik bijvoorbeeld bij gelegenheid Saskia Dekkers in Frankrijk vragen: ‘Kan je daar in journalistieke zin wat mee?'. Bij nieuwsrubrieken vind je namelijk wel mensen die zeer deskundig zijn op het gebied van politiek of sport. Maar zelden op het gebied van wetenschap.'

Kennissamenleving

Van Hattum betreurt het dat Noorderlicht Nieuws in wekelijkse continuïteit onderbroken wordt door sportjournaals. Daarbij komt dat het om een kortlopende serie gaat. Van Hattum: ‘In veel opzichten heeft Noorderlicht Nieuws een experimenteel karakter qua presentatie, omgeving en onderwerp. Je maakt zo' n serie en moet vanaf het eerste moment scoren. Mensen krijgen dus nauwelijks de tijd om aan het programma te wennen. Dan is het moeilijk om een serie ontwikkelingskansen te geven. Omdat wetenschappelijke- en technologische ontdekkingen een maatschappelijke relevantie hebben, waarover gereflecteerd zou mogen worden, is het eigenlijk bizar dat Nederland, dat zich er op beroept een kennissamenleving te zijn, nog geen wekelijks wetenschapsjournaal heeft. Wel ben ik blij dat wetenschapsjournalistiek op de beleidsagenda van de publieke omroep staat. Met het oog op de toekomst pleit ik dan ook voor meer aandacht voor inhoud, in de vorm van de terugkeer van de wetenschappelijke documentaire, die op dit moment door de publieke omroep niet gemaakt noch aangekocht wordt. Met het wetenschapsjournaal hoop ik aan te tonen dat het tv oplevert die de moeite waard is.'

Dineke de Zwaan

Bron: Spreekbuis voor omroepmedewerkers