Stijl

Een kleine anecdote: In 1872 arresteert de New Yorkse politie een man, genaamd Joshua Coppersmith. Hij wordt ervan beschuldigd mensen geld afhandig te willen maken door ze te vragen te investeren in een instrument dat in staat zou zijn de menselijke stem door een draad te laten gaan. Hij noemt dit instrument een telefoon. Coppersmith mag dan een bedrieger lijken, maar vier jaar later stuurt Alexander Bell een stem door de draad en noemt het “telefoon”. De reactie die de krant in Boston plaatst is interessant: “Welingelichte mensen weten dat het onmogelijk is de menselijke stem middels draden te transporteren..{en} zou het al mogelijk zijn, dan is het van geen enkel praktisch belang”. Wat zou de schrijver van dat artikel gezegd hebben over iets dat nog minder mogelijk scheen: stemmen draadloos oversturen.

Het duurt niet lang voor het gebruik van morsesignalen voor de communicatie wordt ingehaald door de ontwikkelingen in de draadloze telefonie. Naast de techniek maakt ook de ontwikkeling van de behuizing van radiotoestellen een start. Naast de technische ontwikkelingen is er ook de ontwikkeling in stijl. De behuizing van de radiotoestellen verandert met de jaren. Door deze ontwikkeling is het mogelijk het bouwjaar van een radio vrij nauwkeurig te benaderen. Voor 1920 zien de radio’s er vooral uit als wetenschappelijke apparaten. De techniek van breadboarding wordt veel gebruikt. Alleen een enthousiaste, niet kritische amateur zal daar genoegen mee nemen. In de huiskamer is deze uitvoering ongewenst en natuurlijk ook gevaarlijk doordat alle stroomvoerende componenten kunnen worden aangeraakt. Naarmate radio-uitzendingen meer en meer toenemen groeit de vraag naar een gemakkelijk af te stemmen en veilig radiotoestel. De radio wordt in een kast gebouwd met uitstekende bedieningsknoppen en een schaal met wijzer om de gewenste frequentie te kunnen vinden. De hoornluidspreker bevindt zich vaak buiten het toestel.Behalve de techniek is ook het uiterlijk van belang. Een goed voorbeeld van het ontwerp uit de begintijd, jaren ’20, is het gotische of kathedraalmodel. De kast loopt naar boven spits toe, als de kerkramen in de gotische bouwstijl. De onderzijde van de kast meet ongeveer 45 bij 55 cm. Een Amerikaans ontwerp uit de jaren ‘30 is de radio in “grafzerk”stijl. Eenvoudiger van constructie en dus goedkoper te maken. De kast is een klein beetje groter dan de gotische. Het verschil is de rechthoekige vorm van de kast. In Engeland verschijnt een ronde radio, klein en bedoeld om op een tafel of dressoir te plaatsen. Er verschijnen ook grotere kasten die op de grond geplaatst worden. Deze zijn aanmerkelijk prijziger dan de kleinere modellen. Naarmate de productie stijgt worden deradio's goedkoper zodat de “gewone man” er ook een kan kopen. Honderden verschillende ontwerpen komen op de markt. Wij spreken van miniaturisering als we kijken naar de huidige ontwikkelingen. Toch ging men voor de Tweede Wereldoorlog al zoeken naar mogelijkheden om de radio kleiner te maken. Aan het eind van de jaren ’40 en vroege jaren ’50 groeit de populariteit van het tafelmodel. Ontvangstmogelijkheid in de FM band wordt dan reeds ingebouwd. Iedere fabrikant zal zijn product zo aantrekkelijk mogelijk maken voor de doelgroep, zij het jongeren of oudere mensen. Het uiterlijk is haast net zo belangrijk als de technische prestaties. De techniek mag dan met enorme stappen zijn vooruit gegaan, wat verkoopargumenten betreft is er in de jaren weinig veranderd…